Forum > ศิษย์โง่ไปเรียนเซ็น
@ นิทานเซ็น @ รวมหลายเรื่องจากเวบไซต์ อกาลิโก
ฐิตา:
๖๙. รู้หรือไม่รู้
ลูกศิษย์ท่านหนึ่งเรียนถามพระอาจารย์ด้วยความนบนอบว่า
ลูกศิษย์ : ผู้ปฏิบัติธรรมเมื่อรู้แจ้งแล้ว สภาพจิตและความรู้สึกสามารถ
บรรยายออกมาได้หรือไม่?
อาจารย์ : หากรู้แจ้งแล้ว ไม่สามารถบรรยายออกมาได้
ลูกศิษย์ : เมื่อพูดออกมาไม่ได้ เปรียบเหมือนกับอะไร?
อาจารย์ : เหมือนคนใบ้กินน้ำผึ้ง
ลูกศิษย์ : เมื่อผู้ปฏิบัติที่ยังไม่รู้แจ้ง ถ้าบรรยายธรรมและเขียนคัมภีร์
นับว่าเป็นผู้เข้าใจ “เซน” หรือเปล่า?
อาจารย์ : เมื่อยังไม่รู้แจ้ง สิ่งที่พูด จะนับว่าเป็นการเข้าใจ”เซน”ได้อย่างไร?
ลูกศิษย์ : เพราะเขาสามารถบรรยายธรรมได้อย่างลึกซึ้ง และแจ่มแจ้ง
ถ้าหากไม่นับว่าเขาเข้าใจ”เซน”แล้วจะเหมือนอะไร?
อาจารย์ : เหมือนนกแก้วหัดพูดภาษาคน
ลูกศิษย์ : คนใบ้กินน้ำผึ้งกับนกแก้วหัดพูด แตกต่างกันอย่างไร?
อาจารย์ : คนใบ้กินน้ำผึ้ง คือ “รู้”อุปมาดั่งคนดื่มน้ำ
น้ำจะเย็นหรือร้อน ผู้ดื่มย่อมจะรู้อยู่แก่ใจดี
นกแก้วหัดพูดเป็นการไม่ “รู้”
เหมือนเด็กหัดพูด ย่อมจะไม่เข้าใจความหมายของสิ่งที่พูด
ลูกศิษย์ : เมื่อเป็นอย่างนี้ เมื่อยังไม่รู้แจ้ง จะบรรยายธรรมฉุดช่วย
ผู้คนได้อย่างไร?
อาจารย์ : พูดในสิ่งที่ตัวเองรู้ ไม่พูดในสิ่งที่ตัวเองไม่รู้
ลูกศิษย์ : ตอนนี้พระอาจารย์รู้แล้วหรือยัง?
อาจารย์ : อาจารย์เหมือนคนใบ้กินยาขม รู้รสขมแต่พูดออกมาไม่ได้
แล้วก็เหมือนนกแก้วหัดพูด พูดได้เหมือนมาก
ฐิตา:
๗๐. รูปเหมือนพระอาจารย์
พระอาจารย์ท่านหนึ่งก่อนที่จะมรณภาพ ได้เรียกเหล่าลูกศิษย์มาพร้อมหน้า
แล้วพูดว่า “อีกไม่นานข้าก็คงใกล้จะจากพวกเจ้าไปแล้ว ใครสามารถจะ
วาดรูปเหมือนสักรูปให้อาจารย์ได้?”
เหล่าลูกศิษย์รู้สึกเศร้าใจยิ่งนัก พร้อมกับกลับไปวาดรูปให้พระอาจารย์
พวกเขากับพระอาจารย์พบหน้ากันและทำกิจวัตรพร้อมกันตั้งแต่เช้ายันค่ำ
เสียงและเค้าหน้าย่อมจะจะพิมพ์รอยอยู่ในใจนานแล้ว ดังนั้นแต่ละคนจึง
วาดรูปออกมาด้วยกิริยาและหน้าตาที่ต่างกัน บางคนก็วาดรูปออกมาใน
ลักษณะที่เคร่งขรึม บางคนก็วาดออกมาด้วยหน้าตาที่เปี่ยมไปด้วยความ
เมตตาและปรานี ไม่มีรูปไหนที่วาดออกมาแล้วเหมือนกันเลย
พระอาจารย์เห็นรูปแล้วรู้สึกผิดหวังมาก กล่าวว่า “หลายปีที่ผ่านมา ทำไม
พวกเจ้าที่ฝึกปฏิบัติธรรมกับข้า ไม่มีใครวาดรูปได้สักคน พวกเจ้าลองดูให้
ชัดเจนอีกสักครั้ง วาดได้เหมือนอาจารย์หรือเปล่า? ถ้าหากว่าวาดได้เหมือน
ก็เหมือนกับว่าได้เค้นคอฆ่าข้า หากวาดได้ไม่เหมือน ก็เผารูปไปเสียเถิด”
ขณะที่เหล่าลูกศิษย์ลังเลไม่รู้จะทำอย่างไรดี ก็มีศิษย์ท่านหนึ่งเดินออกมาข้างหน้า
พูดกับพระอาจารย์ว่า “อาจารย์ ดูที่ข้าพเจ้าวาดซิ” ว่าแล้วก็ตีลังกาครั้งหนึ่ง
แล้วเดินออกไปอย่างสง่าผ่าเผย
ในที่สุดพระอาจารย์ก็ยิ้มออกมาได้ พร้อมกับมองตามหลังศิษย์นั้น แล้วพูดว่า
“วาดได้ดี ข้าเชื่อว่าต่อไป ศิษย์คนนี้ย่อมจะเหมือนข้าแน่นอน ตั้งแต่นี้ต่อไป
ก็ให้เขาดำรงตำแหน่งเป็นเจ้าอาวาสต่อไป
ฐิตา:
๗๑. หลุดพ้นด้วยตัวเอง
ครั้งหนึ่งสังฆปรินายกองค์ที่ 2 พูดกับท่านตั้กม๊อว่า “ท่านอาจารย์ช่วย
ทำให้จิตใจศิษย์สงบด้วยเถิด”
“เอาจิตเจ้าออกมาซิ”
“ศิษย์หาจิตตัวเองไม่พบ”
“หากว่าหาจิตพบ นั่นก็ไม่ใช่จิตของเจ้าแล้ว ตอนนี้ข้าช่วยทำให้จิตเจ้า
สงบแล้ว เจ้าเห็นหรือเปล่า” ท่านตั้กม๊อตอบ
ผ่านไปหลายสิบปี สังฆปรินายกองค์ที่ 3 พูดกับองค์ที่ 2 ว่า “ท่านอาจารย์
ช่วยให้ข้าได้สารภาพความผิดบาปด้วยเถิด”
“เอาผิดบาปของเจ้าออกมาซี”
ข้าหาความผิดบาปไม่เจอ”
“ตอนนี้ข้าได้ช่วยเจ้าแล้ว เจ้าเห็นหรือเปล่า?”
ผ่านไปอีกหลายปี ภิกษุรูปหนึ่งถามสังฆปรินายกองค์ที่ 3 ว่า “ทำอย่างไร
ถึงจะหลุดพ้นจากการยึดติดได้”
“แล้วใครผูกมัดเจ้าไว้ล่ะ”
“ไม่มีใครมาผูกมัดข้าพเจ้า”
“แล้วเจ้าทำไมถึงต้องมาของร้องให้ช่วยแก้ให้หลุดพ้น
ภิกษุรูปนั้นต่อมาคือ สังฆปรินายกองค์ที่ 4
ครั้งหนึ่งเมื่อสังฆปรินายกองค์ที่ 5 มอบบาตรและจีวรประจำตำแหน่ง
ให้ท่านเว่ยหล่าง พร้อมกับพูดว่า
“หากไม่รู้จักจิตของตนเอง ปฏิบัติธรรมไปก็ไม่มีประโยชน์
หากรู้จักจิตของตนเองได้แจ่มแจ้ง ก็จะเห็นจิตเดิมแท้ได้เอง”
ฐิตา:
๗๑. ๑ ชีวิต
มีช่างไม้วัยเกษียณคนหนึ่ง คิดว่าตัวเองคงจะถึงเวลาปลดเกษียณสักที
จึงบอกกับนายจ้างว่า “จะเลิกทำงานช่างสักที กลับไปอยู่กับบ้าน
ใช้ชีวิตอย่างสงบสุขกับลูกเมีย
นายจ้างรู้สึกเสียดายและไม่อยากให้คนงานมีฝีมือดีๆต้องจากไป
จึงบอกให้เขาช่วยสร้างบ้านให้อีกหลังหนึ่งจะได้หรือเปล่า?
ช่างไม้นั้นรับปากว่าจะทำให้
ขณะที่ทำงานทุกคนก็มองเห็นว่า ใจของเขาไม่ได้อยู่กับสิ่งที่ทำเลย
ใช้แต่วัสดุที่ด้อยคุณภาพ ซึ่งปกติช่างไม้คนนี้จะเป็นคนละเอียดลออ
และใช้ของที่มีคุณภาพทุกชิ้น งานครั้งนี้ผลงานที่ออกมาจึงค่อนข้างหยาบ
เมื่อบ้านสร้างเสร็จแล้ว นายจ้างจึงมอบกุญแจประตูบ้านให้เขา
“บ้านนี้เป็นของเจ้า นี่คือของขวัญที่ข้ามอบให้เจ้า”
ช่างไม้นั้นตกตะลึงจนตาค้าง รู้สึกละอายแก่ใจยิ่งนัก ถ้าหากว่ารู้แต่แรกว่า
บ้านหลังนี้เป็นของตัวเอง เขาจะทำลักษณะอย่างนั้นทำไม?
เขาคงใช้วัสดุที่มีคุณภาพชั้นเยี่ยม และสร้างอย่างพิถีพิถันสุดฝีมือ
สิ่งที่ได้ในตอนนี้ คือต้องอยู่บ้านที่สร้างอย่างหยาบๆหลังหนึ่ง
พวกเราก็มีพฤติกรรมอย่างนั้นบ่อยๆ พวกเรามักจะไม่ได้ใส่ใจที่จะสร้างชีวิต
ไม่ได้สั่งสมอะไรไว้ แต่กลับปล่อยให้เวลาผ่านไปอย่างไม่เสียดาย
ไม่ใส่ใจที่จะใฝ่ก้าวหน้า ถึงจุดหัวเลี้ยวหัวต่อกลับไม่รุดไปข้างหน้า
จนเมื่อรู้สึกตัวถึงจะรู้ว่า ตัวเองเข้าไปอยู่ในบ้านที่ตัวเองสร้างไว้
อย่างไม่ตั้งใจแล้ว
มาเป็นช่างไม้กันเถอะ คิดถึงบ้านของตัวเอง ตะปูที่ตอกลงไปทุกวัน
เหมือนกับเพิ่มไม้ลงไปหนึ่งแผ่น หรือว่าสร้างหน้าต่างขึ้นมาสักบาน
ใช้ปัญญาของท่านสร้างให้ดีๆ ชีวิตของท่าน คือสิ่งสิ่งประดิษฐ์ชิ้นเดียวของท่าน
ไม่สามารถทะลายลงแล้วสร้างใหม่ได้ แม้จะมีชีวิตเหลืออยู่เพียงหนึ่งวัน
ในหนึ่งวันนั้นก็ขอให้มีชีวิตอย่างสวยงาม สง่าผ่าเผย มีป้ายที่กำแพงเขียนว่า
(ชีวิตสร้างขึ้นมาได้ด้วยตัวเอง)
ฐิตา:
๗๒. ใหญ่เล็กไม่แตกต่าง
นักบันทึกประวัติศาสตร์ราชวงศ์ถัง ได้ถามพระอาจารย์เซนว่า
“ในพระคัมภีร์เขียนไว้ว่า เขาพระสุเมรุซ่อนเมล็ดพันธุ์ผักกาด
เมล็ดพันธุ์ผักกาดบรรจุเขาพระสุเมรุทั้งลูก เป็นเรื่องที่แปลก
ประหลาดจนเกินไปแล้ว เมล็ดพันธุ์ผักกาดเล็กๆจะหล่อหลอม
รวมภูเขาทั้งลูกได้อย่างไร ? แสดงว่านี่ไม่เข้าใจถึงหลักการที่ถูก
ต้อง คงจะเป็นการหลอกลวงผู้คนมากกว่า”
“มีคนพูดว่า เจ้าอ่านหนังสือไปแล้วเป็นหมื่นเล่ม มีเรื่องเช่นนี้หรือเปล่า?”
“แน่นอน แน่นอน ข้าพเจ้าอ่านไปเป็นหมื่นเล่มจริงๆ”
“ถ้าอย่างนั้น หนังสือที่อ่านไปเป็นหมื่นเล่ม เวลานี้อยู่ที่ไหน?”
อำมาตย์ท่านนั้นชี้ไปที่สมองแล้วพูดว่า “ทั้งหมดอยู่ที่นี่”
“แปลกจัง ข้าเห็นหัวของเจ้าโตเท่าลูกมะพร้าวเท่านั้น ทำไมถึงใส่หนังสือ
ได้ถึงหมื่นเล่ม สงสัยเจ้าก็หลอกลวงผู้อื่นหรือเปล่า?”
นำร่อง
[0] ดัชนีข้อความ
[#] หน้าถัดไป
[*] หน้าที่แล้ว
Go to full version